Chios (Sakız Adası), Akdeniz'de en iyi şekilde korunabilmiş, ortaçağa has savunma ağlarından birine(kaleler, kuleler, gözetleme kuleleri ve korunaklı yerleşim yerleri) sahiptir. Gerçekten kayda değer bir savunma ağı sistemi olan bu yerleşim yeri Akdeniz'deki buna benzer yerlerle ortak özelliklere sahiptir.
Adanın ortaçağa ait geçmişi, şehir merkezinde olduğu kadar köylerinde de bulunan, bu döneme ait tarihi eserlerin üzerindeki Bizanslılara, Cenevizlilere ve Venediklilere ait öğelerle dolu kabartmalarda da kendisini göstermektedir. Adanın Bizans İmparatorluğu döneminde(Ege bölgesi yönetim merkezi) önem kazanmasının ve Ceneviz ve Venedik deniz güçleri arasında bu adanın ele geçirilmesi için var olan rekabetin nedeni, Sakız Adası’nın Doğu Akdeniz'in sınırında yer alması ve jeopolitik öneminden dolayıdır.
Ortaçağ döneminin tarihi korsanlara, saldırılara ve işgalci güçlere karşı korunma ihtiyacından dolayı inşa edilmiş olan çok sayıda kale ve kulelerin varlığıyla canlılığını koruyor.
Özellikle de, Sakız Adası’nın Cenevizliler tarafından işgali yıllarında(1346-1566), damla sakızının üretildiği adanın güney kısmındaki köyler(sakız köyleri), gerek dışarıdan gelen saldırılara karşı korunmak gerekse de insan kaynaklarının kEtkileyici diğer bir veri de, hem Sakız Adası Kalesi'nde hem de ortaçağdan kalma kale-köylerde var olan yerleşim yerleri günümüzde de canlılığını koruyan ve kullanılan yerleşim yerleridir.
Korunaklı Ortaçağ Yerleşim Yerleri:
Pyrgi | Μesta | Οlympoi | Κalamoti | Αrmolia | Vessa | Αnavatos
Ulaşımı kolay kaleler:
Açık havada yürüyüş parkuru olan turist rehberi eşliğinde gezilebilen kaleler:
Apolichno Kalesi (Αrmolia) | Grias Kalesi (Κardamila) | Orias Kalesi (Κambia) | Dotios Kulesi (Pyrgi) | Pyrgos «Ta Markou» (Pistilounta)
Gözetleme Kuleleri
Gözetleme kuleleri dairesel şekilli yapılar olup körfezleri gözetlemek için adanın uç kısımlarına inşa edilmişlerdir.
Aşağıdaki gözetleme kuleleri ziyarete açıktır: Agia Eleni(Karfa), Pachi(Sidirouda), Mesta, Trachilo(Lithi) gözetleme kuleleri.